Gebruik jij een elektrische start om je
boot-motor aan de gang te starten? Dit houdt in dat je boot-accu je
BESTE vriend is als je op het water bent. Zonder je accu zal je niet
uitvaren en wat misschien nog belangrijker is, als je je motor
uitschakelt op het water zal je zonder stroom voorlopig niet meer
terugkomen.
Dit betekent dus
dat het waarschijnlijk de tijd en moeite waard is om je boot-accu (of
accu's) tip-top in orde te houden. Accu's hebben periodiek onderhoud
nodig, dus een definitief onderhoudsschema zal de levensduur helpen
verlengen. Als je nalaat om de accu goed te onderhouden kan het zijn
dat deze niet goed oplaadt of slecht presteert als hij helemaal is
opgeladen. Lage elektrolyt-niveaus in de cellen, losse of vuile
kabelverbindingen op de accu-poolen of een vuile bovenkant van de
accu kan er allemaal aan bijdragen dat de accu niet goed
functioneert. Dus accu-onderhoud houdt ten eerste in genoeg
elektrolyt er in te houden, goed op te laden en de behuizing en
aansluitingen schoon te houden van vuil en corrosie.
Als een accu
naar behoren oplaadt en alle tests goed doorstaat, maar er toch niet
in slaagt om goed te presteren als de accu in gebruik is, kan dit een
van drie oorzaken hebben.
Een
accessoire 's nachts aan laten staan of voor een lange periode kan
een accu ontladen.
Meer
elektriciteit gebruiken dan de dynamo of gelijkrichter kan leveren
zal de accu langzaam leeg trekken en dit veroorzaakt dat de accu
niet meer genoeg geladen is.
Een defect in
het oplaad systeem staat de accu toe om te ontladen zonder dat deze
geladen word. Een kapotte stator assembly of ontstekingspoel,
kapotte regulator of gelijkrichter of hoge weerstand ergens in het
systeem kan de accu leeg laten lopen.
ACCU
VEILIGHEID
Er zijn een aantal
dingen die je moet weten over accu's. Ten eerste slaan ze
elektriciteit op en ze dragen een hele hoop in zich. Sta nooit toe
dat er kortsluiting ontstaat, want dan komt er genoeg energie vrij om
stukken gereedschap aan elkaar te lassen. Ten tweede, ze zijn gevuld
met accuzuur en niet gesloten accu's borrelen, lekken en schuimen of
zweten altijd een kleine hoeveelheid van dat zuur, dus pas op voor je
handen, gezicht en kleding. Tenslotte, als het elektrolyt word
ontladen geeft het HOOGST explosief waterstof gas vrij. Dus zorg
ALTIJD dat er geen ontsteking-bronnen in de buurt
van de accu zijn
zoals vlammen, vonken of sigaretten, helemaal als de accu aan het
opladen is.
ACCU ONDERHOUD
De meest voorkomende en belangrijke
procedure bij het onderhouden van accu's is het elektrolyt niveau
controleren. Bij de meeste accu's is dit een kwestie van de
cel-doppen verwijderen en te kijken hoe het niveau is in de cellen.
De bodem van elke cel is normaal gesproken voorzien van een split
vent welke de oppervlakte van het elektrolyt troebel maakt als het
contact maakt. Als de vertroebeling voor het eerst zichtbaar word op
de bodem van de split vent, dan is het elektrolyt niveau
correct. Kleinere boot-accu's zijn soms
voorzien van doorzichtige behuizingen waarop hoog en laag-niveau
aanduidingen staan afgebeeld op de zijkant. Bij sommige van deze
helpt het om met een zaklamp door de behuizing te schijnen om het
elektrolyt niveau duidelijker te zien.
Tijdens heet weer en perioden van zwaar
gebruik moet het elektrolyt niveau meer gecontroleerd worden dan
tijdens normaal gebruik. Voeg gedestilleerd water toe aan het
elektrolyt in elke cel om deze op het juiste niveau te brengen. Pas
op dat het niveau niet te hoog wordt, omdat te veel water toevoegen
verlies van elektrolyt tot gevolg heeft en dit veroorzaakt slechte
prestaties, verkorte accu levensduur en zal snel bijdragen aan
corrosie.
HIER
IS EEN TIP, Voeg nooit elektrolyt uit een andere
accu toe. Gebruik alleen gedistilleerd water. Zelfs kraanwater kan
mineralen of toevoegingen bevatten die corrosie in de hand werken op
de accu-platen, dus gedistilleerd water is altijd de beste oplossing.
Ook al komt bij nautische toepassingen
minder voor dan bij andere toepassingen tegenwoordig, moet er bij
veel onderhoudsvrije accu's ook elektrolyt niveau controle uitgevoerd
worden, door de raampjes welke aan de bovenkant van de behuizingen
zijn ingebouwd. Het probleem voor nautische toepassingen is dat de
neiging bestaat voor het gebruik van de accu waarbij de accu helemaal
leeg gaat en dan weer opgeladen wordt, waardoor elektrolyt verdampt,
en elektrolyt kan niet worden bijgevuld in een afgesloten accu. Het
moet echter worden opgemerkt dat steeds meer bedrijven accu's bouwen
voor nautische toepassingen en dat ze wel wat succes hebben.
De een na belangrijkste procedure bij
accu onderhoud is het regelmatig schoonmaken van de behuizing en de
accu-poolen. Vuil en corrosie moet worden verwijdert van de accu
zodra dit wordt opgemerkt. Elke laagje accuzuur of vuiligheid zal er
toe leiden dat er een klein stroompje gaat lopen tussen de poolen.
Zo'n stroompje zal de accu leeg laten lopen mettertijd.
Maak de buitenkant van de accu schoon
met een oplossing van verdund ammonia of een pasta gemaakt van soda
en water. Dit is een base oplossing welke elk zuur dat aanwezig is op
de accu zal neutraliseren. Was de oplossing waarmee is schoongemaakt
er af met veel water.
Nog
een TIP: Pas op dat er geen neutraliserende
oplossing in de cellen van de accu komt, want dit neutraliseert heel
snel het elektrolyt, waardoor de accu onbruikbaar wordt.
Slecht contact op de accu poolen zal
weerstand toevoegen aan de oplaad unit. Deze weerstand kan de voltage
regulator vertellen dat de accu helemaal vol is en hierdoor de stator
assembly of ontstekingspoel minder stroom laten leveren, wat
bijdraagt aan het accu oplaad probleem.
Tenminste 1 keer per seizoen moeten de
accu-poolen en kabel-klemmen schoongemaakt worden. Draai de klemmen
los en verwijder de kabels, de negatieve kabel
eerst. Bij accu's
met top mounted posts, als de poolen vast lijken te zitten, gebruik
een speciale trekker om ze los te maken om ervoor te zorgen dat de
accu behuizing niet beschadigd.
Maak de kabel-klemmen en de accu
poolen schoon met een staalborstel totdat alle roest, vet, enz.
verwijderd is en het metaal blinkt. Het is vooral belangrijk om de
binnenkant van de kabel klemmen goed schoon te maken (een
staalborstel is hier handig bij), omdat een kleine hoeveelheid
rotzooi of roest hier een goede elektrische verbinding in de weg
staat wat er voor zorgt dat de accu niet goed wordt opgeladen of
waardoor je je motor niet kunt starten. Het is een goed idee om
diëlektrisch
vet aan te brengen omdat dit zal helpen corrosie te voorkomen.
Als de klemmen en poolen schoon
zijn, monteer dan weer de kabels(de negatieve kabel als laatste); ram
de klemmen niet op de accu-poolen niet op met een hamer.
Maak de
klemmen goed vast, maar draai ze niet zo vast dat ze vervormen. Om te
voorkomen dat er roestvorming plaats vind doe je een dun laagje vet
op de klemmen en poolen.
EEN ACCU TESTEN
Een snelle controle van de accu is om
een voltmeter te plaatsen op de accu-poolen. Ook al geeft dit nooit
een geheel goede indicatie, het geeft je wel een startpunt om een
elektrisch probleem te troubleshooten wat gerelateerd kan zijn aan de
accu. De meeste nautische accu's zullen 12 volt zijn. Ze zijn
opgebouwd uit 6 cellen, waarvan elke cel iets meer dan twee volt
voortbrengt, deze cellen zijn in serie geschakeld waardoor het totale
voltage 12 volt is plus een beetje. Een volledig opgeladen accu zal
normaal gesproken iets meer dan 12 volt aangeven en een beetje minder
dan 13 volt tussen de poolen. Maar houdt in gedachten dat ondanks dat
de accu 12,6 of 12,7 volt aangeeft dit NIET betekent dat de accu
volledig is opgeladen.
Het is mogelijk dat de accu alleen een
oppervlakte voltage heeft zonder veel amperage er achter om lang op
deze voltage te blijven als hij eenmaal belast wordt.
Een
ongeladen accu zal waarden aangeven van minder dan 12 volt, maar het
kan niet na het laden terugkomen op 12 volt. Om deze reden is de
beste methode om de accu toestand te controleren bij de meeste
nautische accu's een laad-test is.
Een hydrometer
is een apparaat dat de dichtheid van een vloeistof meet ten opzichte
van water. Hydrometers worden gebruikt om accu's te testen door het
percentage zwavelzuur in het elektrolyt van de accu op te meten. Als
de toestand van de accu naar beneden gaat van volledig opgeladen tot
ontladen, dan wordt het zuur omgevormd naar water omdat de elektronen
de oplossing verlaten en op de platen gaan zitten, waardoor het
gewicht van de elektrolyt daalt.
Het is misschien niet algemeen bekend,
maar hydrometer dobbers zijn normaal gesproken gekalibreerd voor
gebruik bij 27°C. Als de
hydrometer wordt gebruikt bij een andere temperatuur, heter of
kouder, dan moet er een correctie factor toegepast worden. Vergeet
ook niet dat een vloeistof uitzet als deze verhit wordt en zal
krimpen als het wordt gekoeld. Zulke uitzetting en krimpingen zal een
zekere verandering in het gewicht van de vloeistof veroorzaken; in
dit geval het elektrolyt.
Een kwalitatief goede hydrometer zal
een temperatuur/thermometer correctie tabel hebben. Door de
temperatuur van de lucht rond de accu te meten en uit de tabel, zal
een correctie factor toegepast kunnen worden op de dichtheid-aflezing
van de hydrometer dobber. Op deze manier kun je accuraat bepalen wat
de conditie van de accu is.
Let goed op de volgende punten bij
het gebruik van een hydrometer:
Probeer nooit een meting te doen
meteen na dat er water aan de accu is toegevoegd. Laad dan eerst de
accu een kwartier op op de hoogste stand om grondig het elektrolyt
te mengen met het nieuwe water. Deze tijd is ook nodig om de nodige
gassen te creëren.
Pas goed op dat de hydrometer
helemaal schoon is van de binnen en de buitenkant als een
voorzorgsmaatregel tegen het besmetten van het elektrolyt met
rotzooi.
Als een thermometer deel uitmaakt
van de hydrometer, laat er dan verschillende keren vloeistof in
lopen om er voor te zorgen dat de juiste temperatuur af te lezen is.
Zorg ervoor dat je de hydrometer
verticaal houdt en laat het pas vloeistof opnemen totdat de dobber
vrij drijft.
Houd de hydrometer op ooghoogte en
lees hem af als hij vrij in de vloeistof drijft.
Houd rekening met het feit dat
door oppervlakte spanning in de vloeistof de vloeistof iets omhoog
buigt tegen de hydrometer.
Laat geen accuzuur op de boot of
op kleding vallen, want het is erg agressief. Gebruik water en soda
om accuzuur dat per ongeluk ergens op valt te neutraliseren.
Na het opzuigen van elektrolyt uit de
accu totdat de dobber nog nauwelijks vrij is, merk dan de vloeistof
op binnen in de hydrometer. Als het niveau op het streepje voor
opgeladen (meestal groen) staat bij alle cellen, dan is de accu in
een goede staat. Als het niveau op het streepje staat voor ongeladen
(meestal wit), dan is de accu in een redelijke staat.
Als het niveau binnen de groene of
witte waardes is voor alle cellen behalve één, welke
dan op rood staat, dan is de cel intern kortgesloten. Het maakt dan
niet uit hoeveel je probeert op te laden, de accu zal niet meer
genoeg opladen.
Als het niveau in alle cellen ongeveer
hetzelfde is, zelfs als het in de rode waarden valt, dan kan de accu
nog worden opgeladen en zal weer gebruikt kunnen worden.
Als het niveau niet meer boven de rode
waarden uitkomt, zelfs na het opladen, dan is de enige oplossing om
de accu te vervangen.
Een alternatieve en zelfs nog BETERE
manier om een accu te testen is om een laad-test uit te voeren met
een speciale Carbon-Pile Load Tester. Tegenwoordig staan er in veel
garage-bedrijven en bij veel bootmotor-onderdelen winkels een tester
en ze zullen vaak deze test gratis uitvoeren. Het gaat er essentieel
om dat bij een laad-test een volledige opgeladen accu een bepaalde
belasting te verwerken krijgt, waarbij er gekeken word hoe de accu
presteert en daarna weer zich hersteld. Dit is de enige manier om een
afgesloten onderhoudsvrije accu te testen.
DE ACCU OPSLAAN
Als de boot in de opslag wordt
geplaatst voor de winter of alle andere keren dat de boot een aantal
weken niet gebruikt word, dan moet er extra aandacht besteed worden
aan de accu. Dit is nodig om het compleet ontladen en/of mogelijke
schade aan de poolen en bedrading te voorkomen. Voordat de boot in de
opslag wordt geplaatst, koppel dan de accu af en verwijder deze. Maak
de accu grondig schoon, verwijder alle vuiligheid en roest en laad de
accu geheel op. Nadat deze geheel is opgeladen, sla hem dan op in een
schone, koele en droge plek waar hij niet beschadigd of omgegooid
word, het liefste op een paar blokken hout. Het opslaan van de accu
iets boven de grond zal er voor zorgen dat er luchtcirculatie
mogelijk is onder de accu en zal condensvorming tegengaan.
Sla de accu nooit op met iets er
bovenop en dek de accu ook niet af zodat er geen lucht meer rond de
vulpluggen kan circuleren. Alle accu's, zowel nieuw als oud, zullen
ontladen tijdens perioden van opslag, als ze heet zijn meer dan dat
ze koel blijven. Daarom moet het elektrolyt niveau en de dichtheid
hiervan regelmatig gecontroleerd worden. Als de dichtheid minder
word, dan is het een reden om de accu weer volledig op te laden.
Fig 1. Een groot deel van accu
onderhoud is er voor zorgen dat de verbindingen schoon en vast
blijven. De accu moet ook goed vastgemaakt zijn als de boot onderweg
is.
Fig 2. Accupool schoonmaakmiddelen zijn
beschikbaar om de poolen schoon te maken.
Fig 3. Accu gereedschappen bevatten ook
een borstel om de grote accu-kabel verbinding einden schoon te maken.
Fig 4. Een handige manier om de accu te
testen is een hydrometer om elektrolyt dichtheid op te meten.
Fig 5. Kleine nautische accu's zullen
een kleinere hydrometer nodig hebben welke een kleinere hoeveelheid
elektrolyt nodig heeft om mee te testen.
Fig 6. Voeg ALLEEN gedestilleerd water
toe aan een accu zodra deze wordt gebruikt.
Fig 7. Zorg ervoor de accu volledig op
te laden en goed te onderhouden als de boot langer dan een paar weken
niet gebruikt wordt.
Artikel opgenomen in ons assortiment op Monday 20 November, 2006.